Meindert-Lub McPherson, David Vonk en Harm Oost hebben onderzocht wat er gebeurt als de verbinding tussen trein en wal uitvalt en de apparatuur gereset moet worden. We hebben hiermee al ervaring op de HSL en de Betuweroute, maar wat zijn de gevolgen als dit gebeurt op het gemengde net? Zij hebben geanalyseerd wat er gebeurt als zo’n storing plaatsvindt op de Moerdijkbrug en dat vervolgens vertaald in een beeldende simulatie.
Technasium
Het is een verrassing als drie jongens uit de Noordoostpolder, waar in geen velden of wegen een trein of spoorlijn is te bekennen, zich melden met een verzoek of programmamedewerker Gert van den Heuvel hen wil begeleiden bij een meesterproef over ERTMS. Een meesterproef is de afsluiting van het examenvak Onderzoek en Ontwerpen, het kenmerkende vak voor de Technasium-opleiding van het VWO. Het blijken enthousiaste en leergierige leerlingen en het Technasium-onderwijs verdient de steun van ons programma. Technisch geïnteresseerde mensen zullen we hard nodig hebben. We zijn snel begonnen met het maken van een onderzoeksopzet.
Speelbord en animatie
Om het onderzoek kleinschalig te houden hebben de leerlingen een concrete situatie bij de kop gepakt: een Sprinter Den Haag Centraal – Breda komt tot stilstand op de Moerdijkbrug omdat de boord-walcommunicatie niet meer werkt. De machinist mag niet meer verder rijden, want hij heeft geen informatie meer over zijn situatie en seinen staan er niet meer. Een reset duurt volgens de praktijkervaring zo’n tien minuten. Wat betekent dat voor de trein zelf, maar vooral voor de treinen in de omgeving? Met behulp van realistische data: praktijkcijfers van de HSL, een zogenoemd “tijd-wegdiagram” en een set verstoringsmaatregelen voor dit baanvak hebben zij de situatie geanalyseerd. Het was leuk om te zien hoe zij op een gegeven moment een lastig leesbaar “tijd-wegdiagram” kunnen doorgronden. De leerlingen hebben de situatie nagespeeld op een speelbord met rails en treinen. Dat geeft veel meer inzicht dan een droge lap tekst. Vervolgens werd het nog mooier: ze hebben de loop (of stilstand) van de treinen geanimeerd in een filmpje.
Wat is er uitgekomen?
Zoals te verwachten was, is de impact van het wegvallen van de verbinding op het gemengde net groter dan op een separate lijn als de HSL. Het duurt lang voor dat de dienstregeling weer stabiel is. De Sprinter zelf heeft een vertraging van ongeveer een kwartier, maar de treinen in de omgeving lopen ook vertraging op . Dit is herkenbaar uit andere onderzoeken.
Wat hebben we ervan geleerd?
Dat het straks onder ERTMS erg belangrijk is om verstoring van de boord-walcommunicatie te voorkomen, vanwege de grote gevolgen. En dat we goede afhandelscenario’s moeten hebben, als het onverhoopt wel gebeurt.
Ook hebben we geleerd dat deze visuele vorm erg goed duidelijk maakt wat er gebeurt. Of zoals iemand op school zei: “Nu begrijp ik pas hoe het werkt; dat moeten jullie bij het spoor vaker doen.”