Programmadirectie
De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft ProRail opdracht gegeven het Programma ERTMS te realiseren. De inrichting van de Programmadirectie ERTMS is onderdeel van deze opdracht. De Programmadirectie ERTMS houdt sectorbreed de regie op de realisatie van ERTMS.
Voor de invoering van ERTMS moet een groot aantal projecten worden uitgevoerd, gericht op de benodigde aanpassingen aan het spoorvervoerssysteem. De Programmadirectie ERTMS definieert en initieert projecten, samen met de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de implementatie. De projecten die betrekking hebben op de ombouw van infrastructuur en materieel worden uitgevoerd door de beheerder van de infrastructuur (ProRail) en door de eigenaren van het materieel.
De Programmadirectie ERTMS bestaat uit 3 afdelingen:
- De afdeling programmabeheersing (Meer informatie volgt)
- De afdeling systeemintegratie
- De afdeling Omgeving-, Gebruikers- en Migratiemanagement
Systeemintegratie
Het beheersen van de afhankelijkheden en waarborgen van de samenhang tussen de verschillende elementen (systeemintegratie) is niet alleen bij de invoering van ERTMS van groot belang, maar ook tijdens de operatie en het toekomstig beheer.
Vele organisaties zijn betrokken vanuit:
- operationeel perspectief (bijvoorbeeld bij het afhandelen van storingen),
- tactisch perspectief (denk aan software updates, safety, cybersecurity) en
- strategisch perspectief (toekomstige keuzes ten aanzien het systeem en bijbehorende versies).
Vanwege het grote belang en de hoeveelheid verschillende betrokken organisaties is systeemintegratie specifiek binnen het Programma ERTMS belegd. Bij het vormgeven hiervan is gebruik gemaakt van de ervaringen en performanceproblemen van grote en complexe projecten en programma’s zoals HSL-zuid/Fyra, Noord-zuidlijn Amsterdam, Beter Benutten 21, de OV-Chipkaart, de Betuweroute, Zevenaar en Amsterdam-Utrecht.
Omgevingsmanagement
Het team Omgeving bestaat uit een elkaar versterkende driehoek van Communicatie, Stakeholdermanagement en Raakvlakmanagement.
Communicatie ondersteunt in het betrekken en informeren van de sector, zowel voor als achter de schermen. Dit doen we via deelname aan en organisatie van congressen, de organisatie van webinars en de website ertms-nl.nl.
Stakeholdermanagement is verantwoordelijk voor het continu in kaart brengen van stakeholders en hun belangen. Met als doel om hen op de juiste wijze te betrekken en hun verwachtingen in goede banen te leiden.
Raakvlakmanagement verzorgt de afstemming met de grote spoorse programma’s zoals Programma Hoogfrequent Spoorvervoer, Toekomstbeeld Openbaar Vervoer 2040 en richt zich op technische en maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de projectscope.
Gebruikersmanagement
Ongeveer 17.000 operationele medewerkers gaan te maken krijgen met ERTMS. Voor deze medewerkers betekent dat een andere manier van werken, een andere manier van samenwerken in de keten en een andere manier van omgaan met processen en techniek. Kortom, een grote verandering in het werk. In termen van het ERTMS-systeem noemen we deze medewerkers ‘de gebruikers’.
Gebruikersmanagement ziet er op toe dat processen en systemen zodanig ontworpen en opgeleverd worden dat deze Geschikt zijn voor Gebruik en dat ze dus met vertrouwen en plezier hun werk doen in het ERTMS-systeem.
De afdeling Gebruikersmanagement binnen de Programmadirectie heeft twee rollen. De eerste rol (aspectmanagement) betreft het borgen van het belang van de gebruiker. Dit doen we in nauwe afstemming met de organisaties waarbinnen deze gebruikers werken. En door invulling te geven aan het aspect gebruik binnen de kaders van het programma kwaliteitssysteem. De tweede rol bestaat uit het tot stand laten brengen van bruikbare processen, systemen en kennisproducten die de organisaties in staat stellen de medewerkers goed voor te bereiden op het werken met een goed werkend ERTMS.
Migratiemanagement
Het huidige vervoersysteem NS’54/ATB maakt de komende jaren een ingrijpende verandering met de implementatie van ERTMS L2 Only. Geen seinen meer maar alle informatie voor het rijden van de trein wordt getoond op een display in de cabine. Zo krijgt een machinist de juiste informatie over bijvoorbeeld de maximum snelheid of het meest optimale punt waarop er geremd moet worden om op tijd stil te staan. De machinisten kunnen verder vooruit kijken, door een dynamische rijweg signalering. Door een verregaande integratie op het spoor tussen de baan (rails) en trein zal afhandeling van storingen nog meer in de ‘keten’ plaatsvinden.
Daarnaast zijn nog veel meer facetten en aspecten aan verandering onderhevig. De spelers in het vervoersysteem hebben met elkaar een hele reis te gaan om deze transitie van het vervoersysteem te realiseren. De sectorbrede invoering van ERTMS vindt plaats aan de hand van tien migratiestappen (zie illustratie). De eerste twee baanvakken zijn onderdeel van deze migratiestappen, zodat er daardoor meer dan gebruikelijk aandacht is voor de ingebruikname. Hierna volgt de implementatie op de overige vijf baanvakken.
Migratiemanagement voert de regie over deze migratiestappen en maakt het migratieplan (wat verandert er en hoe?) en de migratieplanning (wanneer vindt de verandering plaats?), bestuurt deze en stuurt bij waar nodig. Door gebruik te maken van migratiemanagement wordt ook ruimte gecreëerd voor innovatie en verduurzaming gedurende het programma. Twee aspecten spelen daarbij een grote rol: de voortgang van de verandering en de kwaliteit van de verandering. Samen met de partners in het vervoersysteem, de inframanager en vervoerders, heeft Migratiemanagement de ‘regie’ over de transitie. Dat kunnen we niet alleen, daarvoor is intensieve, op elkaar betrokken en onvoorwaardelijke samenwerking de sleutel tot succes!